Wytwórca i posiadacz odpadów – definicja, obowiązki

Czy wytwórca odpadów i posiadacz odpadów to dwie różne osoby? Jak wygląda kwestia nazewnictwa w kontekście prawnym? Jeśli posiadasz firmę lub inną działalność gospodarczą, z pewnością produkujesz pewne ilości śmieci – aby dokładnie dowiedzieć się, jak wyglądają Twoje prawa i obowiązki – zdecydowanie warto znać swój status prawny w tym kontekście. Zapoznaj się z naszym tekstem i rozwiej wszystkie swoje wątpliwości!

Wytwórca odpadów – definicja

Zgodnie z definicją zawartą na stronie Głównego Urzędu Statystycznego, definicja wytwórcy odpadów brzmi: „To każdy podmiot, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów (pierwotny wytwórca odpadów) oraz każdy, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru, lub składu tych odpadów”. Zatem jest to po prostu osoba, która w ramach swojej działalności bytowej lub gospodarczej produkuje odpad. Jest to oczywisty efekt uboczny każdej działalności.

Jeśli chodzi o pozwolenia dotyczące wytwórców odpadów, warto pamiętać o tym, że nie musimy posiadać pozwolenia na wytwarzanie pozostałości. W związku z prawem obowiązującym w Polsce dopiero gdy posiadamy przedsiębiorstwo lub wytwarzamy określoną masę odpadów neutralnych i niebezpiecznych, trzeba składać sprawozdania w systemie Baz Danych Odpadowych. Dokładne kryteria możemy znaleźć w Ustawie o Odpadach z 14 grudnia 2012 roku i nowelizacjach tego dokumentu.

Kto jest wytwórcą odpadów w Polsce? Szacuje się, że około 80-90% wszystkim odpadów w naszym kraju to pozostałości przemysłowe, a co za tym idzie – wyprodukowane przez przedsiębiorstwa produkcyjne, wydobywcze, przemysłu ciężkiego, lekkiego etc. Zdecydowanie mniej wytwarzamy odpadów komunalnych, które są sensu stricto związane z działalnością bytową człowieka.

Kim z kolei jest posiadacz odpadów? Bardzo często jest to jednocześnie wytwórca odpadów, choć nie zawsze tak jest. Posiadaczem jest osoba, która fizycznie włada odpadami lub podmiot, któremu pozostałość została przekazana. Musi on jednak posiadać odpowiednie pisemne dowody na to, że wytwórca legalnie przekazał nam pozostałości. Bardzo często posiadaczami odpadów stają się firmy wywożące i utylizujące dane pozostałości. Musimy pamiętać o tym, że zarówno posiadacz odpadów, jak i wytwórca odpadów musi spełniać określone obowiązki.

Obowiązki wytwórcy i posiadacza odpadów

Jak wyglądają obowiązki wytwórcy odpadów? Musi on przede wszystkim:

• zdawać sprawozdania w systemie BDO (jeśli jego działalność gospodarcza i poziom wytwarzanych odpadów klasyfikują do tego obowiązku),
• musi uzupełniać formalności związane z utylizacją odpadów niebezpiecznych,
• przekazywać pozostałości wymagające specjalnego utylizowania odpowiednim służbom,
• zabezpieczyć odpady przed zanieczyszczeniem środowiska lub też zabezpieczyć je przed transportem do miejsca skupu,
• po upływie maksymalnie 12 miesięcy pozbyć się swojego odpadu w sposób legalny.

Jakie formalności musi wypełnić wytwórca odpadów, który zamierza skorzystać z usług firm zewnętrznych? Przede wszystkim musi uzupełnić ewidencję w Bazie Danych Odpadowych, która wykorzystuje dane z katalogu odpadów (każdy odpad posiada osobny i unikalny kod odpadu, który należy umieszczać w dokumentach dotyczących pozostałości). Oprócz sprawozdania w BDO – tj. zdania relacji z tego, kto wyprodukował odpad, w jakim czasie, w jakiej ilości etc. – należy uzupełnić jeszcze kilka formalności.

Jeżeli zamierzamy zorganizować wywózkę pozostałości na skup (a tym samym odpady zmieniają swojego posiadacza) – należy uzupełnić Kartę Przekazania Odpadu i oddać ją kierowcy, który zajmuje się transportem pozostałości. Dodatkowo w razie kontroli, należy być w posiadaniu uzupełnionej Karty Ewidencji Odpadów lub Karty Ewidencji Odpadów Niebezpiecznych. W tych dokumentach również należy zdać sprawozdanie z obecnego stanu posiadania pozostałości.

A co z obowiązkami posiadacza odpadów? Musi on przede wszystkim:

• prowadzić ewidencję jakościową i ilościową,
• magazynować pozostałości,
• przejąć kontrolę nad odpowiednim recyklingiem i utylizowaniem odpadów,
• przechowywać dokumenty ewidencyjne przez 5 lat od ich wystawienia,
• prowadzić sprawozdania w BDO i uzupełniać potrzebną dokumentację (jak wcześniej wymienione – KEO, KEON, KPO).

Rola posiadacza odpadów jest bardzo znacząca, ponieważ przynajmniej w teorii, to na niego spada obowiązek przewozu oraz ewentualnego recyklingu i utylizowania pozostałości. Nie możemy bagatelizować jednak żadnej osoby biorącej udział w obrocie odpadami. Choć całość może wydawać się nieco skomplikowana i zbyt zbiurokratyzowana – są to elementy, które mają za zadanie ułatwić identyfikację właściciela odpadu oraz egzekwowania nakazu recyklingu i przekształcania pozostałości.

Warto pamiętać, że kwestie formalne związane z gospodarowaniem odpadami, nie mogą być lekceważone – wówczas mogą zostać na nas nałożone wysokie kary finansowe. Brak prowadzenia ewidencji w systemie BDO (w zależności od przypadku) może się skończyć karą grzywny od 1000 zł do nawet 1 miliona złotych (zgodnie z art. 50. Ustawy o Odpadach z 14 grudnia 2012 roku). Dowiedz się więcej o rejestrze BDO, dzięki naszym wpisom blogowym! A jeżeli potrzebujesz wsparcia w kwestiach formalnych lub szukasz pomiotu, któremu możesz przekazać swoje pozostałości – skontaktuj się z nami! Wystarczy, że porozmawiasz z naszymi konsultantami lub uzupełnisz formularz zgłoszeniowy i to tyle! Zachęcamy do kontaktu!