Odpady z tworzyw sztucznych a VAT

Ile wynosi VAT na odpady z tworzyw sztucznych? Jest to niezwykle ważne przy rocznych rozliczeniach, wystawianiu faktur, a także przy organizowaniu całej gospodarki odpadowej w przedsiębiorstwie. Jest to nieodzownie połączone z tzw. dyrektywą SUP, która wprowadziła w UE ograniczenia i opłaty z tytułu produkowania odpadów z tworzyw sztucznych. Dowiedz się więcej i postępuj zgodnie z przepisami!

Dyrektywa Single Use Plastic

Dyrektywa Single Use Plastic (SUP), czy też dyrektywa plastikowa, to potoczne określenia na Dyrektywę Parlamentu Europejskiego z 5 czerwca 2019 roku. Dotyczy oczywiście ograniczania produktów jednorazowych wykonanych z tworzyw sztucznych. Powstała ona po to, aby realnie wpłynąć na redukcję odpadów jednorazowych, które skutecznie zanieczyszczają wody, lasy i szeroko pojęte środowisko. Dodatkowo dyrektywa miała zachęcić producentów wyrobów z tworzyw sztucznych do wytwarzania wyrobów wielokrotnego użytku.

Choć dokument został uchwalony w 2019 roku, dopiero 14 kwietnia 2023 roku zatwierdzono w Polsce. W związku z tym zmieniły się zasady gospodarowania odpadami z plastików dla przedsiębiorców, wprowadzono opłatę produktową, a także określono VAT na odpady z tworzyw sztucznych. Wciąż nie wszystkie elementy dyrektywy SUP zostały wprowadzone w naszym kraju, jednak stopniowo realizujemy założenia ustawy.

Jakie elementy dyrektywy zostały uchwalone w Polsce? Zatwierdzono poniższe założenia:

• na produktach jednorazowego użytku (np. kubeczkach do kawy), które zawierają plastik, producenci muszą umieszczać piktogram z „martwym żółwikiem” i niewskazanym działaniem wobec produktu (np. wrzucanie go do toalety, jak jest w przypadku produktów higienicznych),
• wprowadzenie obowiązku ewidencji opakowań jednorazowych w systemie BDO,
• zakaz wprowadzania do obrotu produktów jednorazowych (np. wyrobów oksydegradowalnych, plastikowych sztućców, talerzyków, mieszadełek, kubeczków, styropianowych opakowań na żywność, patyczki higieniczne etc.) – używać je można do wyczerpania zapasów lub jeśli nie ma zamiennika (jednak to dotyczy głównie materiałów medycznych),
• podmioty wprowadzające do obiegu jednorazowe produkty (np. reklamówki), mają obowiązek pobierania opłaty plastikowej w wysokość 20-25 gr, opłata ta musi zostać przelana na konto odpowiedniego marszałka województwa.

Obecnie trwają prace nad kolejnymi założeniami dyrektywy SUP – od 1 lipca 2024 roku w miejscach usługowych trzeba będzie zapewnić konsumentom alternatywne produkty wielokrotnego użytku, co już widać w niektórych sieciach gastronomicznych. Może się to objawiać np. sprzedażą kubków wielorazowych w kawiarniach i naliczaniem zniżki za jego użycie zamiast korzystanie z plastikowych kubeczków. Co więcej, od 1 lipca wchodzi także obowiązek przytwierdzania zakrętek do plastikowych butelek, co również możemy już teraz stopniowo zauważać. Ma to na celu zapobiegnięcie zaśmiecania środowiska drobnymi nakrętkami i ułatwienie recyklingu.

Dodatkowo w artykule dyrektywy SUP dotyczącej wymogów wobec produktu, zamieszczony został zapis mówiący, że do 2025 roku butelki, których głównym składnikiem jest PET, muszą zostać wyprodukowane przynamniej w 25% z plastiku z recyklingu. Do 2030 wskaźnik ten ma już wynosić 30%. Samo wprowadzenie rozszerzonej odpowiedzialności producenta za wytwarzane elementy plastikowe jest związana z sankcjami, które od 2021 roku miało wprowadzić każde państwo członkowskie.

Stawka VAT na odpady z tworzyw sztucznych

Jeśli chodzi o opłaty związane z odpadami z tworzyw sztucznych, to oprócz opłaty recyklingowej – która dotyczy naliczania opłaty za sprzedaż jednorazowych reklamówek – możemy jeszcze wyróżnić opłatę produktową. Polega ona na tym, że jeśli przedsiębiorca nie dopełni zobowiązania dotyczącego recyklingu i odzysku na dany rok – musi uiścić odpowiednią opłatę.

Na 2024 rok przewidziano recykling w wysokości 59% całej masy odpadów opakowaniowych. Jest to w pewien sposób dopełnienie założeń unijnych, które zachęcają państwa członkowskie do rozwijania branży recyklingowej i do korzystania z komponentów z odzysku. Jeśli nie udało się nam osiągnąć wymaganego progu – za tworzywa sztuczne należy zapłacić 2,70 zł/kg. W ten sposób obliczona opłata musi zostać uiszczona na konto marszałka województwa.

Jaka jest jednak stawka VAT na odpady z tworzyw sztucznych? Niestety w przypadku znowelizowanej ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej pojawia się wiele kontrowersji w związku z podatkiem VAT nakładanym na przedsiębiorców wprowadzających do obiegu przedmioty jednorazowego użytku. Nowelizacją ustawy zostały objęte restauracje, kawiarnie, firmy cateringowe, czy też lokale gastronomiczne, które umożliwiają sprzedaż jedzenia na wynos.

Tzw. opłata plastikowa ma wynosić 20 gr za kubek oraz 25 groszy za opakowanie posiłku. Oczywiście chodzi o jednorazowe produkty z tworzyw sztucznych – kartonowe opakowania, czy kubki z pulpy nie są obejmowane opłatą. Koszt ponosi jednak konsument, ale to przedsiębiorca odprowadza VAT za odpad z tworzyw sztucznych, który niewątpliwie zostanie wytworzony po spożyciu posiłku, czy wpiciu napoju. Zgodnie z danymi z Ministerstwa Finansów VAT ma wynosi tyle, ile przewiduje ustawa za dany produkt.

Jeśli chodzi o sprzedaż odpadów z tworzyw sztucznych i VAT, jest on w wysokości 8% lub też 23% w zależności od tego, jakie odpady sprzedajemy – komunalne, czy niekomunalne. Jeśli chcemy odprowadzić VAT od sprzedaży tworzyw sztucznych zebranych od mieszkańców gminy – wówczas wysokość podatku VAT będzie wynosić 8%. Dla pozostałych przypadków stawka VAT na odpady z tworzyw sztucznych klasycznie wynosi 23%.

Jeśli chodzi o numer PKWIU na odpady z tworzyw sztucznych – wszystkie interesujące nas oznaczenia znajdziemy w dziale nr 38. PKWIU to inaczej Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług, czyli system oznaczeń konkretnych towarów, które posiadają określoną stawkę VAT. Numery te należy umieszczać w sprawozdaniach podatkowych i ewentualnie na fakturach. Zatem numery PKWIU dla odpadów z tworzyw sztucznych to:

• 38.11.55 – oznaczenie podkategorii ogólnej odpadów z tworzyw sztucznych,
• 38.11.55.0 –  oznaczenie odpadów z tworzyw sztucznych,
• 38.32.33 – oznaczenie podkategorii surowców wtórnych z tworzyw sztucznych,
• 38.32.33.0 – oznaczenie surowców wtórnych z tworzyw sztucznych.

Warto także pamiętać, że handel odpadami z tworzyw sztucznych musi być we właściwy sposób ewidencjonowany w BDO, przy zachowaniu wszelkich zasad dotyczących przekazywania odpadu do nowego właściciela. Samo skupowanie odpadów z tworzyw (jako surowiec), również musi zostać odnotowane w systemie BDO, w którym wówczas pełni się rolę przejmującego odpady. Jeżeli potrzebujesz wsparcia w kwestii BDO lub najnowszych przepisów dotyczących VAT-u na odpady z tworzyw sztucznych – zachęcamy do kontaktu!