Rodzaje tworzyw sztucznych i oznaczenia plastiku

Obojętne czy jesteś zwykłym konsumentem, który z plastikiem głównie styka się podczas zakupów spożywczych, czy przedsiębiorcą, który zajmuje się przetwarzaniem tworzyw sztucznych – wiedza na temat rodzajów plastików i ich oznaczeń jest niezwykle przydatna w obu przypadkach. Dzięki niej możemy dokonywać świadomych wyborów zakupowych oraz lepiej segregować i później przekształcać odpady. Chcesz się dowiedzieć, co oznaczają piktogramy na butelkach i jakie możemy wyróżnić najtwardsze rodzaje tworzyw sztucznych? Jeśli tak, to czytaj do końca!

Tworzywa sztuczne – przykłady

Możemy wyróżnić naprawdę wiele rodzajów tworzyw sztucznych, głównie ze względu na to, że są to bardzo skomplikowane i długie łańcuchy polimerowe. Gdyby przyjrzeć się definicji tworzyw sztucznych, to możemy zauważyć, że plastik składa się z syntetycznych lub naturalnych polimerów. Same plastiki możemy podzielić ze względu na ich właściwości, dodatki przeważające w składzie, zastosowanie, właściwości przetwórcze oraz pochodzenie.

Jeśli chodzi o podział ze względu na zastosowanie tworzywa sztucznego, to możemy śmiało wymienić plastiki konstrukcyjne, porowate, powłokotwórcze, adhezyjne (spajające), włóknotwórcze oraz specjalne (wymieniacze jonowe, biomedyczne). Zatem nie ulega wątpliwości, że tworzywa mają bardzo szerokie spectrum zastosowania, ze względu na swoje unikatowe właściwości. W zasadzie jedynym mankamentem (oprócz trudności w recyklingowaniu odpadów tego rodzaju) jest ich słaba odporność na temperaturę oraz brak wytrzymałości (np. w porównaniu do metali).  

Jednak, skoro koncentrujemy się na użytkowaniu tworzyw sztucznych i ich ewentualnym recyklingu, warto skupić się na najpowszechniej wykorzystywanych plastikach, czy to w przetwórstwie, czy np. branży opakowaniowej. Zatem do najpopularniejszych rodzajów tworzyw sztucznych możemy zaliczyć:

• PET – politereftalan etylenu,
• PP – polipropylen,
• PE – polietylen,
• LDPE – polietylen o niższej gęstości,
• HDPE – polietylen o wyższej gęstości,
• PVC – polichlorek winylu,
• PS – polistyren,
• O – („Other”) tworzywo będące mixem innych tworzyw, niemieszczące się w prostej klasyfikacji plastików.

Jesteśmy przekonani, że poszczególne nazwy chemiczne brzmią nieco enigmatycznie, dlatego lepiej jest podać poszczególne przykłady tworzyw sztucznych, z którymi możemy się zetknąć na co dzień. Zatem przykłady produktów z poszczególnych plastików to:

• PET – różnokolorowe butelki na napoje, opakowania, tkaniny (np. wzmacnianie materiałów), naczynia jednorazowe, tacki, opakowania, które można gotować, folie metalizowane,
• PP – konstrukcje, komponenty plastikowe wykorzystywane np. w meblach ogrodowych, wykładziny, tkaniny filtracyjne, twardsze opakowania na żywność, zakrętki do butelek, zbiorniki na chemikalia, zderzaki samochodowe, zabawki dla dzieci,
• PE – elementy izolacyjne, podkłady do cięcia, protezy, bieżnie w kręgielniach, uchwyty kabli, elementy maszyn – koła zębate, tuleje etc.,
• LDPE – torebki foliowe, cienkie folie spożywcze, produkcja akcesoriów do żeglarstwa, wspinaczki, wędkarstwa, służy do produkcji zabezpieczeń towarów i często stanowi estetyczne wykończenie produktów,
• HDPE –  produkcja opakowań chroniących przed temperaturami i wilgocią, opakowania na chemię gospodarczą, kosmetyki, produkcja kanistrów i zbiorników na benzynę,
• PVC – produkcja płyt winylowych, listw, rur, drenów, cewników, strzykawek, uszczelki, węże ogrodowe kurtyny bram, produkcja tablic,
• PS – produkcja biżuterii, kloszy lamp, zabawek, układów wentylacyjnych, obudowy telewizorów, opakowań twardych (np. na leki lub płyty), spieniony polistyren staje się styropianem, które jest wykorzystywany, chociażby w izolacji budynków,
• O – (np. Tritan) w zależności od mieszanki takie jest zastosowanie tego rodzaju tworzywa, najczęściej możemy go zaobserwować na butelkach i bidonach, które można wyparzać wrzątkiem.

Sam zatem widzisz, że zewsząd otaczają nas w zasadzie produkty z plastików. Jest to niezwykle użyteczny materiał, który został wprowadzony do wielkiego przemysłu w XX wieku. Jednak należy pamiętać, że wraz z szerokością zastosowania, idą spore problemy dotyczące recyklingownia takich mas tworzyw. Szacuje się, że zwykła butelka PET po wodzie, może się rozkładać o 100 do nawet 1000 lat! Przez ten okres będzie ona wydalać do środowiska bardzo szkodliwe substancje. Nie bez przyczyny stopniowo wprowadzane są coraz to ekologiczniejsze opakowania i pudełka – wszystko w trosce o redukcję plastików składowanych na naszej planecie.

Oznaczenia plastiku i ich znaczenie

Aby być w pełni świadomym konsumentem, warto wiedzieć, z jakimi oznaczenia tworzyw możemy się spotkać na opakowaniach, pudełkach, czy zabawkach dla dzieci. Im więcej będziemy wiedzieli na temat rozkładania się produktów z tworzyw sztucznych, tym bardziej świadome decyzje konsumenckie będziemy podejmować. Z jakimi oznaczeniami plastiku możemy się zetknąć?

Za każdym razem, gdy będziemy szukali oznaczeń na produkcie z tworzywa sztucznego, musimy zwracać uwagę na trzy strzałki ułożone w trójkąt, zawierające w środku lub pod spodem albo liczbę, albo skrót literowy. Jest to sygnał dla konsumenta i jednocześnie informacja o symbolu danego tworzywa sztucznego. Warto wiedzieć jakie cyfry odpowiadają jakim rodzajom plastiku:

• 01 – oznacza PET,
• 02 – oznacza HDPE (lub PE-HD – oznaczenia są stosowane wymiennie),
• 03 – oznacza PVC,
• 04 – oznacza LDPE (lub PE-LD – oznaczenia są stosowane wymiennie),
• 05 – oznacza PP,
• 06 – oznacza PS,
• 07 – oznacza O.

Zatem już wiesz jak rozpoznać symbole na pojemnikach plastikowych, jednak jakie najlepiej jest wybrać? Na to pytanie nie ma jednej dobrej odpowiedzi, zależy co weźmiemy pod uwagę. Bezpieczeństwo? Wydajność? Łatwość w przeprowadzaniu recyklingu? Dlatego zawsze, zanim zdecydujesz się na zakup produktu wykonanego z plastiku, rozważ, czy jest Ci on realnie potrzebny i czy nie lepiej zamiast plastikowej butelki PET, zainwestować w bidon z symbolem O, który posłuży nam znacznie dłużej i realnie zastąpi kilkadziesiąt butelek wody. Warto także mieć świadomość, że nieustannie trwają prace nam wyprodukowanie ekologicznej alternatywy dla plastiku, która może stać się wybawieniem dla naszego ekosystemu.