Recykling i jego rodzaje

Jak podaje Główny Urząd Statystyczny – na rok 2019 udało nam się poddać recyklingowi około 25% wszystkich odpadów. A było około 12,8 mln ton odpadów. Nie jest to oczywiście satysfakcjonujący wynik – recyklingowi powinno podlegać jak najwięcej pozostałości. Wciąż wzrasta produkcja pozostałości – w 2021 roku na statystycznego Polaka przypadało ok. 350 kg pozostałości komunalnych, co niestety nie przekłada się na wzrost poziomu recyklingu. Co warto wiedzieć o tym procesie? Jakie mamy rodzaje recyklingu? Sprawdź poniżej!

Co to jest recykling odpadów?

Co to jest recykling odpadów? Zgodnie z danymi z GUS-u, jest to proces, w wyniku którego odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu, lub innych celach; obejmuje to ponowne przetwarzanie materiału organicznego (recykling organiczny), ale nie obejmuje odzysku energii i ponownego przetwarzania na materiały, które mają być wykorzystane jako paliwa lub do celów wypełniania wyrobisk.

Jakie są założenia tego procesu? Przede wszystkim chodzi o maksymalne wykorzystanie surowca zawartego w pozostałości. W dodatku chodzi o to, aby jak najmniej energii i dodatkowych surowców zużyć do produkcji nowych przedmiotów, a także oszczędzanie jak największych ilości energii, wody, czy innych materiałów. Proces recyklingu jest nieodłącznie związany z ideą gospodarki o obiegu zamkniętym.

GOZ to, innymi słowy, model gospodarczy, który ma na celu maksymalną redukcję pozostałości składowanych na wysypiskach odpadów oraz jak najefektywniejsze wykorzystanie surowców zawartych w odpadzie. Zatem jak to wygląda? Już na etapie produkcji i projektu produktu powinniśmy myśleć o jego recyklingu. Po tym, jak już trafi on do dystrybucji, musimy zadbać o to, aby go serwisować w razie usterki – a nie od razu wyrzucać.

Dopiero kiedy okaże się, że nasz produkt nie nadaje się ani do serwisowania, ani do dalszego użytkowania – należy go oddać odpowiednim organom zbierającym pozostałości. Mogą to być zarówno zbiórki odpadów komunalnych, jak i firmy zewnętrzne, które specjalizują się np. w oczyszczaniu olejów. Następnie tutaj odbywa się właściwy recykling odpadów. Wyodrębnia się cenne wartości z pozostałości, a także przeprowadza procesy, dzięki którym produkt może wrócić na rynek.

Sam recykling może się odbywać na bardzo różne rodzaje – wszystko zależy od tego, z jakimi odpadami mamy do czynienia. Najważniejsze w GOZ jest jednak to, że po tym, jak dana pozostałość wraca do obiegu – może ponownie przebyć całą drogę, aż do kolejnego recyklingowania. W ten sposób maksymalnie ograniczamy ilość pozostałości, które mogłyby się znaleźć na wysypiskach.

Rodzaje recyklingu

Jakie metody recyklingu możemy wymienić? Między innymi są to:

• termiczny (energetyczny) – polega on na pozyskiwaniu energii w procesie spalania odpadów (obecnie definicja recyklingu się rozszerza, termiczna metoda zalicza się do ogólnych sposobów recyklingowania),
• materiałowy – odzyskiwanie tworzyw z odpadów oraz ich powtórne przetwarzanie,
• organiczny – odpady podlegają obróbce tlenowej lub beztlenowej w warunkach kontrolowanych przy użyciu mikroorganizmów. Produktem końcowym tych działań może być materia organiczna lub metan,
• chemiczny – pozyskane odpady przetwarzane są na produkty o innych właściwościach fizyczno-chemicznych,
• surowcowy – polega na przetworzeniu odpadów do postaci pierwotnej – tej, z której zostały wytworzone.

Dodatkowo możemy wyróżnić podział ze względu na typ zastosowania:

• ponowne zastosowanie – odpad zostaje delikatnie przetworzony, w nieskomplikowany sposób, a następnie jest przetwarzany w postać produktu wyjściowego (np. oczyszczanie butelek zwrotnych),
• dalsze zastosowanie – po przeprowadzeniu recyklingu chemicznego, organicznego, czy materiałowego, przekształca się odpad w nowy produkt (np. plastikowe butelki PET, po zużyciu trafiają do przetwarzania i są regranulowane i wykorzystywane w produkcji ubrań, śpiworów, etc.),
• ponowne użytkowanie – wyprodukowany odpad ponownie zostaje wprowadzony do produkcji (np. przetwarzanie katalizatorów samochodowych – pozyskiwanie cennych związków i metali, po to, aby wyprodukować z nich kolejne, nowe katalizatory).

Na czym polega recykling termiczny, chemiczny i energetyczny?

Czym jest recykling termiczny?Jest to proces, w wyniku którego możemy przekształcić nasze pozostałości w energię cieplną lub przekonwertować ją w energię elektryczną. Niektóre pozostałości nie nadają się do składowania ani recyklingu materiałowego – w związku z tym radykalnym przedsięwzięciem jest spalenie ich w ekologicznych piecach.

Są to urządzenia, które posiadają odpowiednie filtry i zabezpieczenia – dzięki temu do atmosfery nie dostają się szkodliwe substancje. Same spaliny są czyszczone na mokro i na sucho. A niezbędne filtry zapewniają nam eliminację np. furanów i dioksyn, które powstają w wyniku spalania tkanin z tworzyw sztucznych. Sam proces jest utożsamiany z recyklingiem energetycznym.

A jak brzmi definicja recyklingu chemicznego? Co warto o nim wiedzieć? Jest to oczywiście proces, który ma na celu takie przekształcenie lub też rozłożenie substancji na czynniki pierwsze, aby można było pozyskać z niej cenne materiały do produkcji kolejnych elementów. Najczęściej recykling chemiczny stosuje się w kontekście przetwarzania tworzyw sztucznych – jednak wiele zależy od konkretnej pozostałości, która jest brana pod uwagę. Bardzo często są to skomplikowane i złożone reakcje chemiczne, które należy wykonywać przy użyciu kosztownych instalacji.

Przykład takiego recyklingu chemicznego? Proszę bardzo! Możemy tutaj przywołać przykład przetwarzania chemicznego opakowań z różnych tworzyw sztucznych. Na samym początku odbywa się proces depolimeryzacji substancji – to jest rozbijania skomplikowanych łańcuchów polimerowych na mniejsze, prostsze części. Może się ona odbywać pod postacią:

• glikolizy – polegającej na tym, że rozdrobnione tworzywa sztuczne PET są poddawane działaniu wysokiej temperatury, glikolu etylowego oraz innych związków chemicznych i powstają z nich rozdrobnione łańcuchy polimerowe,
• alkoholizy (metanolizy) – w wyniku której za pomocą oddziaływania alkoholu metylowego polimery rozwarstwiają się, tworząc nowy surowiec,
• aminolizy – jest to reakcji pomiędzy aminą (pochodną amoniaku) a polimerami – dzięki niej tworzywa zostają rozdrobnione i można je ponownie wykorzystać w procesach przemysłowych.

Jak sam widzisz – jest bardzo wiele różnych metod recyklingowania pozostałości. Jest to bardzo ważne przede wszystkim z perspektywy ochrony środowiska. Warto także pamiętać, że sposoby recyklingowania będą się zmieniać i unowocześniać – jeszcze w latach 80. odzysk tworzyw sztucznych w Polsce w ogóle nie istniał – a dziś 40% opakowań jest poddawane recyklingowi. Jeśli posiadasz odpady, których chcesz się pozbyć – skontaktuj się z nami – pomożemy Ci zorganizować ekologiczną utylizację!