Przetwarzanie odpadów – definicja, znaczenie, metody

Na czym polega przetwarzanie odpadów? Co warto wiedzieć o tym procesie? Dlaczego jest tak istotny? Przede wszystkim dlatego, że jest to ważny element poszerzania świadomości ekologicznej. Im więcej wiemy – tym lepiej potrafimy wybierać. A metod przetwarzania odpadów jest mnóstwo – a każda z nich efektywna! Zapoznaj się z naszym tekstem i dowiedz się, w jakiś sposób Twoje segregowanie odpadów ratuje cenne surowce.

Przetwarzanie odpadów – definicja

Jednak najpierw należy zacząć od podstaw – definicji przetwarzania odpadów. Jest to ogół czynności, które składają się na modyfikowanie, unieszkodliwianie pozostałości i przetwarzanie ich w nowe produkty, surowce, materiały. Zatem przetwarzanie odpadów (według Głównego Urzędu Statystycznego)to także:

• zbieranie odpadów,
• ich transport,
• samo przetwarzanie (tj. przekształcanie) odpadów,
• nadzorowanie jakości i metod przetwarzania odpadów,
• składowanie odpadów na wysypiskach (w ostateczności),
• unieszkodliwianie odpadów, kontrolowanie miejsc składowania i neutralizowania pozostałości,
• sprzedaż odpadów lub przetworzonych odpadów – także pośredniczenie w procesie kupna-sprzedaży.

Jeśli chodzi o innego rodzaju definicje przetwarzania odpadów, bierze pod uwagę głównie cel takiego przekształcania – unieszkodliwienie pozostałości oraz ich odzysk (tj. pozyskanie wszystkich możliwych surowców, które mogą stać się użyteczne dla przeróżnych linii produkcyjnych). Może się wydawać, że przetwarzanie to tylko właśnie modyfikacja odpadu i produkcja nowych elementów – jednak to recykling materiałowy. Na przetwarzanie składa się wiele elementów – choć często zakłada się wyłączenie z tej grupy przetwarzania energetycznego.

Jednak przede wszystkim ten proces musi pozostać użyteczny. Jest to bardzo ważny element schematu gospodarki o obiegu zamkniętym. Wyprodukowany odpad musi podlegać przetwarzaniu, neutralizowaniu, a następnie redystrybucji. Zanim ostatecznie trafi na wysypisko odpadów, musi zostać serwisowany (jeśli mamy do czynienia z urządzeniem, które da się jeszcze naprawić), aby maksymalnie zminimalizować masę pozostającego na składowisku odpadu. Co więcej – proces przetwarzania i produkcji nowych elementów zakłada zaprojektowanie kolejnego produktu już z myślą o jego utylizacji oraz odzyskiwaniu. Co jeszcze musisz wiedzieć o tym procesie?

Metody przetwarzania odpadów

Możemy wyróżnić kilka metod przetwarzania odpadów, które powszechnie są wykorzystywane zarówno w Polsce, jak i na świecie. Możemy do nich zaliczyć na przykład:

• odzysk,
• recykling,
• odzyskiwanie energii z pozostałości,
• przygotowanie pozostałości do ponownego wykorzystania,
• kompostowanie,
• piroliza,
• fermentacja metanowa,
• składowanie odpadów na wysypiskach.

Zdecydowanie warto omówić każdą z powyższych metod przetwarzania odpadów. Pierwsza z nich – odzysk, opiera się na pozyskiwaniu z pozostałości cennych materiałów, które następnie możemy wykorzystać w procesach produkcyjnych. Przykładem może być odzysk fosforanów i innych cennych związków chemicznych z przeróżnych chemikaliów i pozostałości kwalifikowanych jako odpady chemiczne oraz medyczne. Dzięki tym związkom możliwe jest produkowanie komponentów do wytwarzania nowych leków.

A recykling? Jest to proces, który polega na tym, że pozyskujemy z odpadu cenne materiały i wykorzystujemy je ponownie w tym samym celu bądź też innym. Wyróżniamy wiele rodzajów recyklingu – materiałowy, surowcowy, organiczny – część z tych procesów pokrywa się z elementami składającymi się na definicję przetwarzania odpadów. Nie jest to jednak problem – nomenklatura jest ważna jedynie w kontekście prawnym – niekoniecznie technicznym. Zatem taki recykling może obejmować np. przetwarzanie surowców wtórnych.

Przykładem tego procesu jest odzysk aluminium z żółtych kubłów na tworzywa sztuczne oraz metale. Po tym, jak w sortowni odpadów komunalnych oddzielone zostanie aluminium, trafia ono albo na złomowiska, albo od razu do hut. W zależności od składu chemicznego i stanu ogólnego jest ono oczyszczane i stapiane. Następnie może zostać przekształcone w przeróżne materiały – od prętów, po konserwy, nowe puszki etc.

Jeśli chodzi o odzysk energii z pozostałości – ten proces głównie polega na wprowadzeniu odpadu do specjalnych pieców z ekologicznymi filtrami i spalanie pozostałości. Jest to praktyka w wyniku, której możemy np. ogrzać część naszego miejsca pracy – specjalne kotły wraz z instalacjami są dostępne do kupienia. Jest to los, który często spotyka stare opony, ponieważ są one niezwykle kaloryczne. Jednak pamiętajmy – nie są to normalne piece! Posiadają specjalistyczne filtry, które redukują szkodliwe substancje do minimum. Na tej samej zasadzie działają miejskie spalarnie śmieci, które należą do nowoczesnych metod rozwiązywania problemu odpadów.

Przygotowanie pozostałości do ponownego wykorzystania to nic innego jak serwisowanie, odkażanie, oczyszczanie i naprawianie uszkodzonych materiałów. Jest to proces, który wpisuje się w niektóre procesy recyklingu oraz odzysku. Np. odpady papierowe, przed samym przekształceniem w nowy produkt muszą zostać odpowiednio przygotowane. W tym celu namacza się materiał, robi z niego pulpę papierową, rozwłóknia, bieli etc.

Jeśli chodzi o kompostowanie – jest to sposób na przetworzenie odpadów organicznych. Dzięki pozostawieniu odpadów typu bio (resztki z obierek, zepsute warzywa, liście, gałęzie i inne organiczne odpadki – z wyjątkiem oczywiście kości i mięsa) w odpowiednich warunkach fermentacyjnych, możliwe jest wyprodukowanie z takich odpadów biogazów. Są one bogate w metan i mogą stać się elementem zasilającym część linii produkcyjnej, czy też gospodarstwa rolnego. Innym sposobem na uzyskanie biogazu jest fermentacja metanowa – która jednak zachodzi w warunkach beztlenowych. O tym procesie dowiesz się więcej w naszym blogu dotyczącym biogazowni.

Z kolei piroliza jest to bardzo skomplikowany i kosztowny zabieg, polegający na tym, że dany odpad jest przekształcany, a jego stan skupienia ulega zmianie. Dobrym przykładem jest podgrzewanie i przerabianie niektórych tworzyw sztucznych zaliczanych do plastików na aerozol. Jest on wykorzystywany w pewnych procesach produkcyjnych. Z kolei składowania odpadów na wysypiskach chcemy unikać – jest to nieefektywny sposób gospodarowania odpadami, w dodatku szkodliwy dla otoczenia, gleby, fauny i flory.

Skoro już wiemy tyle o metodach przetwarzania odpadów, nie pozostaje nic innego, jak porządnie wziąć się za segregację lub rozważyć skorzystanie z części rozwiązań w swojej firmie! W ten sposób będziemy działać nie tylko w myśl ekologii, ale i ekonomii – w końcu żaden surowiec się nie zmarnuje!