Odpady niebezpieczne i ich gospodarowanie

Na wielu forach internetowych znajdują się wytyczne dotyczące tego, co powinieneś wiedzieć o odpadach niebezpiecznych i gospodarowaniu? Temat ten jest szczególnie ważny dla przedsiębiorców generujących w sporej ilości odpadów uznawanych za skażone toksyczne i potencjalnie niebezpieczne.

Odpady niebezpieczne definicja tego pojęcia

Generowane przez legalnie działające w Polsce przedsiębiorstwa odpady niebezpieczne definicja tego terminu opiera się głównie na uwzględnieniu właściwości fizycznych i chemicznych tych produktów. Zdaniem specjalistów za odpady niebezpieczne uznaje się wyłącznie te stanowiące realne bądź też potencjalne zagrożenie dla ekosystemu i organizmów żywych. Odpady niebezpieczne definicja tego pojęcia może nastręczać sporo trudności osobom, które do tej pory nie wytwarzały żadnych produktów, zaliczanych do wyżej wymienionych kategorii. Posiłkując się treścią przepisów należy pamiętać, że odpadem niebezpiecznym określa się każdy odpad, który pochodzi z działalności człowieka, bez względu na to czy jest ona gospodarcza, czy też ma inne źródła. Odpadem niebezpiecznym może być nie tylko ciało stałe, ale również gaz lub ciecz. Odpady niebezpieczne definicja tego terminu wymaga także uwzględnienia procesów technologicznych w trakcie, których mogą powstać produkty zagrażające faunie i florze, a także człowiekowi. Chodzi tutaj przede wszystkim o użycie parku maszynowego, który zostaje skażony poprzez kontakt z zanieczyszczonymi, toksycznymi, niebezpiecznymi substancjami.

Odpady niebezpieczne definicja zawiera także dokładne opisanie źródeł odpadów niebezpiecznych. Ułatwia to zakwalifikowanie poszczególnych produktów do danej kategorii. Mogą to być odpady medyczne, przemysłowe bądź też te powstające w procesie analitycznym, przeprowadzanym w laboratoriach. Odpady niebezpieczne definicja tego terminu opiera się także na zastosowaniu kryterium klasyfikacji wyrobów zanieczyszczonych. Są one podzielone z uwzględnieniem ich właściwości chemicznych i fizycznych, a także składu chemicznego. Specjaliści, którzy opracowali ustawy regulujące zagospodarowanie odpadami, wzięli pod uwagę zastosowaną w literaturze przedmiotowej i podmiotowej terminologię, traktującą o produktach skażonych, zanieczyszczonych bądź też zawierających toksyczne substancje. Tak narodziła się odpady niebezpieczne definicja wyżej wymienionego terminu, uwzględniająca również unieszkodliwienie produktów uznawanych za skażone lub toksyczne, poprzez poddanie ich specjalnym procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych.

Przykłady odpadów niebezpiecznych

Definicja odpadów niebezpiecznych umożliwia zakwalifikowanie tych produktów do wybranej kategorii. Należy pamiętać, że wyroby te stanowią realne zagrożenie dla środowiska naturalnego i żywych organizmów. Mogą one być produkowane, zarówno w przedsiębiorstwach, jak i gospodarstwach domowych. Dlatego też coraz więcej osób pragnie poznać przykłady odpadów niebezpiecznych, aby móc prawidłowo je magazynować, przekazywać do transportu i utylizować. Jako podstawowe przykłady odpadów niebezpiecznych, wytwarzanych w gospodarstwach domowych, uznaje się wszelkiego typu zużyte oleje silnikowe, a także środki ochrony roślin, stosowane do zabezpieczenia krzewów, bylin, drzew, a także upraw rolnych. Powszechnie znane przykłady odpadów niebezpiecznych to także produkty używane w branży budowlanej. Do tej kategorii zalicza się popularny i kojarzony przez wiele osób azbest, jak również różnego typu zanieczyszczenia, powstałe w trakcie rozbiórki budynków. Mogą to być elementy dachu pokryte substancjami smolistymi. W różnych branżach przemysłowych przykłady odpadów niebezpiecznych są bezpośrednio powiązane z dziedziną, w jakiej specjalizuje się dana firma.

Przedsiębiorstwa działające w branży ochrony zdrowia, mogą wytwarzać odpady medyczne i weterynaryjne, z kolei firmy specjalizujące się w różnego typu procesach produkcyjnych, są wytwórcami odpadów z dużą zawartością polichlorowanych trifenyli bądź też polichlorowanych bifenyli. Wyżej wymienione przykłady odpadów niebezpiecznych stanowią tylko niewielką część produktów, wytwarzanych przez firmy zajmujące się produkcją materiałów, chemikaliów różnych przedmiotów, a także sprzętu. Należy pamiętać, że odpady uznawane za szkodliwe, mogą powstawać także wyniku procesów technologicznych, jako produkty uboczne. To doskonałe przykłady odpadów niebezpiecznych, ponieważ zawierają one substancje wykorzystywane w wyżej wymienionych procesach. Podstawowym odpadem niebezpiecznym, który zalicza się do tej kategorii jest silnie skażony sprzęt, wykorzystywany do produkcji bądź utylizacji materiałów skażonych lub też zanieczyszczonych. Sprzęt ten może mieć bezpośredni kontakt z różnymi substancjami oleistymi, cieczami bądź gazami.

Kody odpadów niebezpiecznych

Wykaz zawierający kody odpadów niebezpiecznych znajduje się na wielu stronach internetowych, ułatwia on posegregowanie, a także prawidłowe etykietowanie i magazynowanie wyżej wymienionych produktów. Każdy przedsiębiorca powinien dołożyć wszelkich starań, aby w jego firmie pracownicy zajmujący się magazynowaniem i zabezpieczeniem produktów skażonych, zanieczyszczonych lub silnie toksycznych perfekcyjnie znali kody odpadów niebezpiecznych, wytwarzanych w trakcie prowadzonych przez to przedsiębiorstwo procesów produkcyjnych. Osoba, która nie ma wiedzy na temat tego, czym są odpady niebezpieczne, może zorientować się, że produkty te są specjalnie oznaczone w rejestrze BDO. Przeglądając poszczególne grupy można natrafić na kody odpadów niebezpiecznych, które na końcu mają gwiazdkę. Stanowi to jednoznaczną informację, że produkty, należące do danej grupy, uznawane są za szkodliwe dla środowiska naturalnego i organizmów żywych. Główne kody odpadów niebezpiecznych oznaczone gwiazdką stanowią produkty pochodzące z fizycznej i chemicznej przeróbki rud siarczkowatych, które mogą powodować samoczynne zakwaszenie środowiska, w czasie ich składowania.

Analizując kody odpadów niebezpiecznych warto zwrócić uwagę na produkty zawierające niebezpieczne substancje, powstające z fizycznej i chemicznej przeróbki kopalin, innych niż rudy metali. Powszechnie znane kody odpadów niebezpiecznych ujęte w rejestrze BDO traktują także o produktach zakwalifikowanych do kategorii agrochemikaliów. Do grupy tej zaliczają się również zwierzęta padłe i ubite, a także odpadowa tkanka zwierzęca, która wykazuje właściwości niebezpieczne. W rejestrze BDO, obowiązującym kilkudziesięciu miesięcy, kody na odpady niebezpieczne obejmują także zanieczyszczone trociny, wióry, ścinki, a także płyty wiórowe i fornir, pokryte toksycznymi substancjami. Do tej grupy zaliczają się także środki używane do konserwacji i impregnacji drewna, pozbawione związków chlorowcoorganicznych. Wyżej wymienione kody to 01 03 04 *, 01 04 07 *, 02 01 08 *, 02 01 80 *, 030104 *, a także 030201 *. To tylko nieliczne przykłady produktów uznawanych za skażone, toksyczne i zagrażające systemowi, zwierzętom i ludziom.

Gospodarowanie odpadami niebezpiecznymi

Osoby będące wytwórcami materiałów skażonych, toksycznych lub zanieczyszczonych, powinny zdawać sobie sprawę z tego, jak ważne jest prawidłowe przechowywanie odpadów niebezpiecznych. Poruszając tą kwestię, należy pamiętać, że w 2021 roku nastąpiła kolejna zmiana w ustawie o odpadach. W treści zauważyć można powrót do zasad sprzed nowelizacji ustawy w 2018 roku. Oznacza to, że wszyscy przedsiębiorcy od września 2021 roku muszą przestrzegać nowych przepisów, które regulują taką czynność, jak przechowywanie odpadów niebezpiecznych. Nie należy bagatelizować tej kwestii, ponieważ niedostosowanie się do obowiązujących aktów prawnych grozi bardzo poważnymi konsekwencjami, w tym wysokimi karami grzywny. Prawidłowa gospodarka odpadami niebezpiecznymi stanowi gwarancję tego, że skażeniu nie ulegnie środowisko naturalne, w tym powietrze, gleba, wody stojące i płynące, a także organizmy żywe. Należy pamiętać, że zmianie uległ czas, jaki należy poświęcić na przechowywanie odpadów niebezpiecznych.

Na mocy ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 roku o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach-  prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach 23 września 2021 roku – maksymalny czas, jaki potrzebny jest na przechowywanie odpadów niebezpiecznych wynosi 3 lata. Należy pamiętać, że odpady przeznaczone do składowania powinny być przechowywane wyłącznie w miejscu wyznaczonym do tego celu. Wytwórca odpadów powinien magazynować je w takiej ilości, aby bez problemu przygotować do późniejszego transportowania. Sprawnie działająca gospodarka odpadami niebezpiecznymi powinna być realizowana przez wszystkie przedsiębiorstwa na mocy ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku, a także w oparciu o rozporządzenie ministra klimatu z 11 września 2020 roku. Warto pamiętać także, że gospodarka odpadami niebezpiecznymi polega dzieli się na  wstępną segregację, tymczasowe magazynowanie, a także przygotowanie do transportu w celu ich utylizacji. W miejscu tym należy także poruszyć zakaz magazynowania, obejmujący zużyty sprzęt elektroniczny, baterie, akumulatory, oleje odpadowe, odpady przywiezione z zagranicy, wycofane z eksploatacji pojazdu, odpady medyczne, odpady wydobywcze, a także wszelkiego typu odpady – zawierające azbest.

Jak powinno odbywać się magazynowanie odpadów niebezpiecznych?

Istotne zmiany w takiej kwestii, jak magazynowanie odpadów niebezpiecznych wymusiły na przedsiębiorcach zmiany w sposobie ich przechowywania. Należy pamiętać, że przepisy dotyczące implementacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu, a także Nowej Strategii Rozwoju Gospodarczego Unii Europejskiej zostały dopasowane do polskiej gospodarki i sposobu utylizacji różnego typu odpadów. Pojawiły się zatem nowe przepisy regulujące taką czynność, jak magazynowanie odpadów niebezpiecznych. Rozporządzenie dotyczące gromadzenia wyżej wymienionych odpadów, dopuszcza przechowywanie w workach, pojemnikach, kontenerach, pryzmach i stosach – tylko pod warunkiem, że nie będą one negatywnie oddziaływały na środowisko naturalne, człowieka, a także organizmy żywe w postaci zwierząt lądowych i wodnych. Należy pamiętać, że odpady zaliczane do kategorii niebezpiecznych, wymagają dodatkowego zabezpieczenia przed czynnikami atmosferycznymi. Oznacza to, że muszą one być składowane wyłącznie w pomieszczeniach nadających się do tego celu, oznaczonych przy pomocy tabliczki. Magazynowanie odpadów niebezpiecznych polega na zakupie przystosowanych do tego celu pojemników. Muszą one być etykietowane w taki sposób, aby osoby postronne mogły zidentyfikować, z jakim rodzajem odpadu mają do czynienia.

Prawidłowe magazynowanie odpadów niebezpiecznych wymaga, aby dopasować powierzchnię budynku, w którym będą one składowane do ilości wyżej wymienionych odpadów. Należy unikać podstawowego zagrożenia w postaci rozszczelnienia pojemników bądź też uwalniania się do atmosfery oparów pochodzących z produktów zanieczyszczonych, skażonych bądź też wysoce toksycznych. Zgodnie z literą prawa magazynowanie odpadów niebezpiecznych powinno odbywać się w miejscach zadaszonych. Tylko wówczas można ochronić te produkty przed promieniowaniem słonecznym czy też wilgocią. Jest to szczególnie ważne w przypadku materiałów, które wchodzą w reakcje zapalne w kontakcie z powietrzem, promieniowaniem UV bądź też wodą. Osoby odpowiedzialne w przedsiębiorstwie za magazynowanie odpadów niebezpiecznych powinny wiedzieć, do jakiej grupy produktów należą substancje, przedmioty bądź też inne wyroby, określane mianem skażonych, zanieczyszczonych lub toksycznych. Wszystkie odpady muszą być gromadzone na podłożu utwardzonym, wykonanym przy użyciu materiałów nie wchodzących w żadne reakcje chemiczne ze składanymi odpadami. Duże znaczenie w przypadku realizowania procesu gromadzenia odpadów uznawanych za niebezpieczne, ma prawidłowe oznakowanie miejsc, w których odbywa się ta czynność. Kody odpadów należy nanosić cyframi koloru czarnego o wysokości minimum 20 mm i szerokości linii minimum 3 cm.

Prawidłowe określenie definicji odpadów niebezpiecznych, a także znajomość przypisanych do nich kodów i metod ich sprawnego oraz bezpiecznego przechowywania, to podstawa gospodarowania tymi produktami. Proces ten powinien odbywać się zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, a także dyrektywami nałożonymi przez Unię Europejską.